B.Slim voor zwangere vrouwen
Zwanger? Blijf actief en doe mee met B.Slim!
Leefstijladviseur voor zwangere vrouwen met overgewicht
‘B.Slim: beweeg meer.eet gezond’ is een programma om overgewicht bij kinderen tegen te gaan. Binnen B.Slim is nu ook een speciale aanpak ontwikkeld voor zwangere vrouwen met overgewicht, omdat overgewicht bij kinderen al in de buik van de moeder kan ontstaan. Vrouwen die bij verloskundigenpraktijk Viandenstraat en De Kei komen kunnen meedoen aan B.Slim. De verloskundigen verwijzen de vrouwen door naar een leefstijladviseur die de zwangeren begeleidt. Gezonder eten en actief blijven in de zwangerschap zijn de centrale thema’s waaraan gewerkt wordt.
Gynaecoloog-perinatoloog Inge Evers van het Meander Medisch Centrum geeft aan: “Net als bij de hele bevolking is overgewicht ook een groeiend probleem onder zwangere vrouwen. Overgewicht brengt risico’s voor de zwangerschap met zich mee, zoals aangeboren afwijkingen bij het kind(o.a. hartafwijkingen), hoge bloeddruk, zwangerschapsdiabetes, sterfte van de baby in de baarmoeder en zwaardere kinderen die later ook meer kans op overgewicht hebben”. Omdat afvallen tijdens de zwangerschap niet gezond is, kun je die risico’s niet helemaal wegnemen. Maar de speciale aanpak van B.Slim heeft wel tot doel de toename van gewicht te beperken, waardoor er minder kans is op o.a. een te zwaar kind. Daarnaast verkleint voldoende beweging de kans op diabetes. Het uiteindelijke doel is dat de vrouwen zich ervan bewust zijn dat bewegen en gezonde voeding erg belangrijk zijn, ook voor hun kinderen, nu en ook na de zwangerschap.
Wat houdt de aanpak in?
Verloskundige Hanneke den Uijl vertelt: “De verloskundige bespreekt met de vrouwen wat de risico’s van overgewicht zijn. Vrouwen die gemotiveerd zijn om hier wat aan te doen, worden verwezen naar een leefstijladviseur. Die stelt met de vrouw een plan op om gezonder te gaan eten en actief te blijven. Gedurende het verdere traject dat ongeveer een jaar duurt heeft de vrouw vijf afspraken met de leefstijladviseur. Daarin kijken ze samen naar de vorderingen, knelpunten en wensen. Daarnaast verwijst de leefstijladviseur zo nodig door naar een diëtist en/of een fysiotherapeut voor een voedings- of beweegprogramma”. Vooralsnog betreft het een pilot in verloskundigenpraktijk Viandenstraat en De Kei, waaraan in totaal 20 vrouwen mee kunnen doen. De consulten van de leefstijladviseur worden vanuit B.Slim vergoed. In dit programma wordt samengewerkt in een team van zorgverleners. Voor Vathorst bestaat dit team uit Verloskundigenpraktijk De Kei, Vialente en Fysie, centrum voor Fysiotherapie Amersfoort. Voor Soesterkwartier is dit Verloskundigenpraktijk Viandenstraat, Vialente en Fysiotherapie Bergstraat. Het project wordt begeleid door Raedelijn en GGD regio Utrecht. Ook is het Meander Medisch Centrum nauw betrokken.
Interview met verloskundige Hanneke den Uijl over de pilot van B.Slim gericht op zwangere vrouwen die bij aanvang van de zwangerschap kampen met obesitas:
Waarom een speciale aanpak voor zwangere vrouwen met overgewicht?
Net zoals in de hele bevolking, is overgewicht een groeiend probleem onder zwangere vrouwen. Het blijkt dat overgewicht ook specifieke risico’s voor de zwangerschap met zich meebrengt (o.a. hypertensie, zwangerschapsdiabetes, sterfte van de baby in de baarmoeder en zwaardere kinderen, die later ook meer kans op overgewicht hebben). Omdat afvallen in de zwangerschap niet gezond is, kun je de risico’s niet geheel wegnemen. Met deze speciale aanpak hopen we wel de gewichtstoename te beperken, waardoor er minder kans is op een te zwaar kind. Daarnaast verkleint voldoende beweging de kans op diabetes. We hopen dat de zwangere vrouw ook na haar bevalling voldoende blijft bewegen en gezond blijft eten (en dan wel afvalt). Hopelijk realiseert ze zich dat bewegen en gezonde voeding voor haar kind(eren) ook erg belangrijk zijn.
Wat houdt de aanpak in?
Met zwangere vrouwen met een BMI van >30 wordt door de verloskundige besproken wat de risico’s van overgewicht zijn. Indien de zwangere gemotiveerd is om zich in te zetten om haar gewichtstoename te beperken, wordt ze verwezen naar een leefstijladviseur, die haar verwijst naar een diëtiste voor voedingsadviezen en naar een beweegprogramma (i.p. onder begeleiding van een fysiotherapeut). De zwangere komt in en na haar zwangerschap een aantal keer bij de leefstijladviseur, die motiveert en moeilijkheden en vorderingen bespreekt.
Wat denk jij dat de winst is van dit project?
De winst is dat er een duidelijk programma is waar de verloskundige naar kan verwijzen. De kans dat een zwangere vrouw mee doet, is groter als je naar een persoon kunt verwijzen dan als je alleen maar zegt: ga eens naar een diëtiste of doe wat meer aan bewegen.
Wat is je persoonlijke drijfveer hierin?
Ik zie dat overgewicht een groeiend probleem is. Als kinderen op jonge leeftijd te dik zijn, is de kans veel groter dat ze dat op volwassen leeftijd ook nog zijn. Het begint bij met een gezond gewicht geboren worden en daar wil ik graag een bijdrage aan leveren. Daarnaast streef ik er graag naar dat een zwangerschap zo ongecompliceerd mogelijk verloopt. Een gezond gewicht hebben maakt die kans groter.
Wat zie je als de grootste uitdaging in dit project, voor wie en waarom?
De grootste uitdaging is de zwangere vrouwen te motiveren gezond te gaan en blijven eten en voldoende te gaan en blijven bewegen, oftewel aan B-Slim deel te nemen. De eerste stap moet bij de verloskundige gezet worden, maar daarna is die uitdaging toch voor de zwangere vrouw!
Wat voeg je vanuit je eigen discipline toe?
Als verloskundige signaleer je allereerst overgewicht. Daarna is het jouw taak de zwangere met overgewicht te informeren over de risico’s en te motiveren aan het B-Slim programma deel te nemen. Ook na de instroom in het project is het belangrijk te blijven informeren hoe het gaat met het streven van gezonder eten en meer bewegen (en de gewichtstoename te monitoren).
Achtergrondinfo over de B.Slim aanpak voor zwangeren uit de flyer voor de zwangeren:
Doe mee aan B.Slim!
In de gemeente Amersfoort loopt sinds 2005 ‘B.Slim beweeg meer.eet gezond’, een programma om overgewicht bij kinderen tegen te gaan. Daarbij richten we ons vooral op de kinderen van 0-12 jaar en hun ouders (zie de B.Slim boodschap op de achterzijde). Nu is er binnen B.Slim ook een speciale aanpak ontwikkeld voor zwangere vrouwen die door overgewicht een verhoogd gezondheidsrisico hebben voor zichzelf en hun kind. Tijdens een programma van ongeveer een jaar werkt u aan een gezond eet- en beweegpatroon, en dus een gezondere leefstijl. Gedragsverandering is binnen de deze aanpak het belangrijkste doel. Tijdens het traject krijgt u professionele begeleiding van uw verloskundige (fase tot de bevalling), een leefstijladviseur, diëtist en indien nodig de fysiotherapeut. Belangrijk in deze aanpak is dat u zowel tijdens de zwangerschap als na de bevalling begeleiding en advies krijgt.
Begeleiding door de leefstijladviseur
Samen met de leefstijladviseur stelt u een plan op om te bepalen wat voor u haalbaar is om gezonder te gaan eten en actief te blijven. Gedurende het gehele traject heeft u vijf afspraken met de leefstijladviseur. In deze gesprekken kijkt u samen naar uw vorderingen, eventuele knelpunten en naar uw (nieuwe) wensen. De gesprekken met de leefstijladviseur kosten u niets, deze begeleiding wordt vanuit het B.Slim project vergoed. Daarnaast zal de leefstijladviseur u zo nodig verwijzen naar de diëtist en/of de fysiotherapeut. Hieronder wordt het voedings- en beweegprogramma nader toegelicht.
Voedingsprogramma
Tijdens het eerste individuele gesprek met de diëtist kijkt u naar uw huidige voedingspatroon. Vervolgens stelt u samen een plan op om uw voedingspatroon aan te passen. Als dit nodig is uiteraard. U bepaalt in het eerste gesprek ook hoeveel persoonlijke gesprekken u nog voert met de diëtist. Per persoon is het afhankelijk of deze gesprekken altijd vergoed worden door de verzekering of niet. Bespreek dit met uw leefstijladviseur of diëtist.
Beweegprogramma
Samen met de leefstijladviseur en fysiotherapeut kijkt u na het intakegesprek welk beweegprogramma het beste bij u past. Dit heeft vaak te maken met de fase van uw zwangerschap. Naast een (groeps)programma onder leiding van de fysiotherapeut wordt ook gekeken welke mogelijkheden er nog meer zijn om gedurende de dag actiever te kunnen zijn. Denk bijvoorbeeld aan wandelen, fietsen en zwemmen.
Tot slot
U neemt deel aan B.Slim om uw leefstijl te verbeteren. U doet dit voor uzelf en u voert dus ook zelf de veranderingen in uw beweeg- en eetpatroon door. De zorgverleners kunnen u hierbij alleen ondersteunen. Het is aan u om deze leefstijl ook zelf door te voeren in uw dagelijks leven.